Για τον ρόλο της Τουρκίας στον πόλεμο Ουκρανίας – Ρωσίας και τους λόγους που δεν μετέχει στις κυρώσεις εναντίον της Μόσχας ενημέρωσαν τουρκικές διπλωματικές πηγές.
Οι ίδιες πηγές έκαναν λόγο παράλληλα για βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων και σε επίπεδο ρητορικής ιδιαίτερα μετά την πρόσφατη συνάντηση Ερντογάν – Μητσοτάκη, ενώ εξέφρασαν την εκτίμηση ότι μέσω της συνεργασίας σε θέματα ενέργειας μπορεί να επιλυθεί ακόμα και το Κυπριακό.
Η Τουρκία αποτελεί ένα “κανονιστικό” και αξιόπιστο κράτος σε ό,τι αφορά τη θέσπιση κανόνων και γι’ αυτό το λόγο δεν θα μπορούσε να παραμένει απαθής σε ό,τι αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία, εξήγησαν τουρκικές διπλωματικές πηγές. Άλλωστε, βασικός στόχος της Άγκυρας είναι «να σταματήσει τώρα ο πόλεμος», καθώς η συνέχισή του δεν είναι προς το εθνικό συμφέρον της Τουρκίας, επειδή η οικονομία της εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό και το εμπόριο.
Οι ίδιες πηγές εξήγησαν, παράλληλα, ότι οι λόγοι που η Τουρκία δεν μετέχει στις κυρώσεις εναντίον της Μόσχας είναι: πρώτον, ότι δεν πιστεύει στην αποτελεσματικότητά τους βραχυπρόθεσμα. Δεύτερον, η Τουρκία είναι σε πλήρη ευθυγράμμιση με τις αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών και του ΝΑΤΟ, των οποίων αποτελεί μέλος, αλλά δεν αποτελεί κράτος – μέλος της Ε.Ε, η οποία τρίτον, έχει έναν μηχανισμό «που υπολογίζει το κόστος αυτών των κυρώσεων». «Εμείς έχουμε πάρει το μάθημά μας από τη Συρία (και το προσφυγικό) δεν μπορούμε να βασιστούμε στην Ε.Ε ότι τηρεί αυτά που της αναλογούν (τα κοινοτικά κονδύλια για τη διαχείριση του προσφυγικού)» ανέφεραν οι πηγές. Τέταρτον, η Τουρκία είναι ήδη αντιμέτωπη με τη Ρωσία τόσο στη Συρία όσο και στη Λιβύη. «Υπάρχει ένας συγκεκριμένος τρόπος διαχείρισης της Ρωσίας» και είναι «άδικο να μας χρεώνουν ότι δεν είμαστε με τη σωστή πλευρά της ιστορίας. Είμαστε με τη πλευρά του μέλλοντος» υπογράμμισαν οι ίδιες πηγές.
«Ήρεμο καλοκαίρι»
Σε ό,τι αφορά τις διμερείς σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας τουρκικές διπλωματικές πηγές διαπιστώνουν θέληση και των δύο πλευρών να βελτιωθούν, ενώ εκτιμούν πως η συνάντηση του Τούρκου προέδρου με τον Έλληνα πρωθυπουργό στην Κωνσταντινούπολη αποτέλεσε την «πιο θετική εξέλιξη» των τελευταίων μηνών.
Οι ίδιες πηγές θεωρούν πως ακόμα και σε επίπεδο ρητορικής έχουν βελτιωθεί οι σχέσεις το τελευταίο διάστημα, ενώ έδωσαν έμφαση στη λεγόμενη «θετική ατζέντα», που προωθούν οι δύο πλευρές με στόχο την ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας.
Σε ό,τι αφορά μια πιθανή συνάντηση των δύο πλευρών για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, προς το παρόν αυτή δεν φαντάζει εφικτή εξαιτίας της στάσης των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων οι επικεφαλής των οποίων αρνούνται μια τέτοια συνάντηση, όπως ανέφεραν οι τουρκικές πηγές. Οι ίδιες πηγές εκτιμούν ότι αυτό εδράζεται από το γεγονός ότι «ο ελληνικός στρατός τρέφεται από την ένταση», προκειμένου να δικαιολογούνται, όπως εκτιμούν, οι υπέρογκες αμυντικές δαπάνες. Σε κάθε περίπτωση, οι ίδιες πηγές θεωρούν ότι το ερχόμενο καλοκαίρι θα είναι ένα ήρεμο για τις διμερείς σχέσεις, ενώ σχολιάζοντας τις επικείμενες έρευνες για υδρογονάνθρακες στα νότια της Κρήτης, θεωρούν ότι αυτό δεν τους αφορά, καθώς μόνο οι Λίβυοι μπορεί να έχουν θέμα αν οι έρευνες επεκταθούν σε θαλάσσια ζώνη, που θα ξεπερνά τη λεγόμενη «μέση γραμμή». Άλλωστε, όπως ανέφεραν, το 2020 το Oruc Reis «δεν βγήκε για έρευνες από μόνο του, αλλά επειδή αποτέλεσε «απάντηση» στην πρόθεση υλοποίησης ερευνών σε θαλάσσια περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, που άφηναν εκτός την Τουρκία».
«Καταλύτης η συνεργασία σε θέματα ενέργειας»
Για τα θέματα ενέργειας, που έχουν επανέλθει το τελευταίο διάστημα και εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης και της προσπάθειας αναζήτησης εναλλακτικών πηγών ιδιαίτερα λόγω των κυρώσεων εναντίον της Μόσχας, οι τουρκικές διπλωματικές πηγές εκτιμούν ότι ο τομέας αυτός μπορεί να φέρει συνεργασία – που άλλωστε υπάρχει- σε ό,τι αφορά την προμήθεια αζέρικου φυσικού αερίου μέσω των αγωγών TANAP και TAP. Σε ό,τι αφορά τον αγωγό East Med οι ίδιες πηγές θεωρούν ότι αυτός «ήταν νεκρός πριν καν γεννηθεί», καθώς, όπως εξηγούν, ο στόχος ήταν να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός μεταξύ Ελλάδας – Ισραήλ και Ελληνοκυπρίων, που θα άφηνε εκτός εξίσωσης την Τουρκία. Με τα νέα πλέον δεδομένα, «η ενέργεια θα μπορούσε να αποτελέσει τον καταλύτη ακόμα και για την επίλυση του Κυπριακού» αποφάνθηκαν, πάντως, οι ίδιες διπλωματικές πηγές.
Σε ό,τι αφορά το προσφυγικό, οι τουρκικές διπλωματικές πηγές επιμένουν ότι η Ελλάδα κάνει επαναπροωθήσεις (“push backs”) μεταναστών και πως η Τουρκία δεν μπορεί να κατηγορείται ότι κάνει το ίδιο. «Δεν μπορεί από τη μια να κάνουμε επαναπροωθήσεις και από την άλλη να πυροβολούμε κόσμο, όπως κατηγορούμαστε. Δεν βγάζει νόημα ανέφεραν οι ίδιες πηγές. «Είτε θέλουμε να τους προωθήσουμε, είτε να τους αντικρούσουμε» είπαν χαρακτηριστικά, ενώ άφησαν ανοιχτό το ενδεχόμενο να υπάρξει ανανέωση της συμφωνίας Τουρκίας – Ε.Ε του 2016 για το μεταναστευτικό, η οποία πάντως για την Άγκυρα τώρα λειτουργεί ορθά και αυτό αποδεικνύεται από τη μείωση των μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη τα τελευταία χρόνια. Οι ίδιες πηγές υπαινίχθηκαν πάντως διαφορετική μεταχείριση των προσφύγων από την Ουκρανία λόγω θρησκεύματος και χρώματος από την Ε.Ε την οποία κατηγόρησαν για αθέτηση υλοποίησης δεσμεύσεων, που απορρέουν από τη συμφωνία για το μεταναστευτικό.
