Την πλήρη αλληλεγγύη τους σε Ελλάδα και Κύπρο αναφορικά με τη διαμορφωθείσα κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο εξέφρασαν οι ΥΠΕΞ της Ε.Ε. με την ολοκλήρωση της Άτυπης Συνόδου Κορυφής στο Βερολίνο.
Την ίδια ώρα καταγράφηκε πολιτική συναίνεση μεταξύ των 27 Υπουργών Εξωτερικών για την επιτάχυνση της εργασίας των σχετικών ομάδων εργασίας του Συμβουλίου για προσθήκη νέων ονομάτων το συντομότερο δυνατό στον κατάλογο των προσώπων τα οποία υπόκεινται σε περιοριστικά μέτρα λόγω των παράνομων γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ, κατέγραψε το άτυπο Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ (Gymnich) που ολοκλήρωσε τη συνεδρίασή του στο Βερολίνο.
Συγκεκριμένα ο Ύπατος Εκπρόσωπος, μιλώντας στον Τύπο στο Βερολίνο έκανε λόγο για καλή συζήτηση μεταξύ των Υπουργών, και ειδικότερα στο θέμα της Τουρκίας και της Λευκορωσίας.
Ο Ζ.Μπορέλ αφενός ανακοίνωσε τη συναίνεση των 27 για την επιτάχυνση της προσθήκης ονομάτων στη σχετική λίστα, όπως ζήτησε η Κυπριακή Δημοκρατία. Αφετέρου ανακοίνωσε τη συναίνεση των Υπουργών να προετοιμαστεί τεχνικά μια πρόσθετη λίστα περιοριστικών μέτρων κατά τη Τουρκίας, στην περίπτωση που δεν καταγραφεί πρόοδος και αποκλιμάκωση. Η νέα αυτή λίστα θα τεθεί στη Σύνοδο Κορυφής των 27 στις 24 και 25 Σεπτεμβρίου προς υιοθέτηση. Ο Ζ.Μπορέλ ξεκαθάρισε ότι το Συμβούλιο εκφράζει πλήρη αλληλεγγύη προς την Ελλάδα και την Κύπρο. Ξεκαθάρισε επιπλέον ότι το Συμβούλιο είναι αποφασισμένο να υπερασπιστεί τα συμφέροντα της ΕΕ στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ο Ύπατος Εκπρόσωπος τόνισε ότι το Συμβούλιο καλεί την Τουρκία να αποφύγει κάθε μονομερή ενέργεια κάτι το οποίο αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για να ξεκινήσει ο διάλογος μεταξύ των δυο πλευρών. Σημείωσε μάλιστα ο ίδιος έχει την ευθύνη να δημιουργήσει ένα χώρο για διαπραγματεύσεις, “θέλουμε να δοθεί μια σοβαρή ευκαιρία στο διάλογο”, τόνισε και διευκρίνισε ότι αυτό θα γίνει ταυτόχρονα με την υπεράσπιση των συμφερόντων της ΕΕ στην περιοχή. Καλωσόρισε δε προς αυτό τον σκοπό την γερμανική πρωτοβουλία μεσολάβησης.
Κληθείς να διευκρινίσει τι είδους κυρώσεις παρουσίασε ο Ύπατος Εκπρόσωπος σημείωσε ότι πρόκειται για περιοριστικά μέτρα που αρχικά στοχεύουν πρόσωπα, στη συνέχεια όμως θα στοχεύουν, πλοία, οντότητες, υποδομές, περιουσιακά στοιχεία, περιορισμό χρήσης λιμανιών, περιορισμούς επί προμηθειών και παροχής τεχνολογίας και άλλα οικονομικά μέτρα σε ό,τι σχετίζεται με τις ενέργειες αυτές καθαυτές τις παράνομες ενέργειες.
Σε δεύτερη φάση θα μπορούσαν να υπάρξουν μέτρα και επί άλλων τομέων της τουρκικής οικονομίας που σχετίζονται με την ευρωπαϊκή. Ξεκαθάρισε όμως ότι η ελπίδα όλων είναι να μη χρειαστεί να χρησιμοποιηθούν.
Κληθείς να απαντήσει το τι θα πρέπει να περιέχει ο διάλογος Ελλάδας – Τουρκίας, ο Ύπατος Εκπρόσωπος, προχώρησε σε αντιδιαστολή του προβλήματος των θαλασσίων ζωνών και των άλλων θεμάτων ΕΕ – Τουρκίας (και όχι Ελλάδας – Τουρκίας για τα οποία ερωτήθηκε). Τόνισε ότι υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο πρόβλημα των παράνομων γεωτρήσεων και την παρουσία τουρκικών σκαφών σε ελληνικά και κυπριακά ύδατα, κάτι που οδηγεί σε εντάσεις και είναι επικίνδυνο και είναι κάτι άλλο το σύνολο των διαφορών ΕΕ – Τουρκίας. Όπως είπε το ένα είναι εξωτερική πολιτική και το άλλο είναι κάτι που πρέπει να λυθεί μαζί με τις υπηρεσίες της Κομισιόν. Ο ίδιος σημείωσε ότι θα μιλήσει με την Τουρκία για όλα, “αλλά προς το παρόν το επείγον είναι να λύσουμε το θέμα των γεωτρήσεων”, κατέληξε.
Ο κατάλογος των κυρώσεων
Σύμφωνα με πληροφορίες του κυπριακού καναλιού ALPHA, ο κατάλογος των κυρώσεων περιλαμβάνει τα ακόλουθα
- Περιοριστικά μέτρα σε περίπτωση συνέχισης παράνομων γεωτρήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο.
- Καταχώρηση των πλοίων που εμπλέκονται σε παράνομες ερευνητικές δραστηριότητες της Τουρκίας.
- Τομεακές κυρώσεις (πωλήσεις, προμήθειες, εξαγωγή υλικού σχετικά με έρευνες στον ενεργειακό τομέα, μεταφορά τεχνολογίας και προϊόντων)
- Απαγόρευση δανεισμού σε τράπεζες και βιομηχανίες της Τουρκίας από κρατικές τράπεζες της ΕΕ
- Ενδεχόμενο μείωσης ευρωπαϊκών κονδυλίων στην Τουρκία.
- Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης της Τουρκίας μέχρι τον Σεπτέμβριο, δυνατότητα εξέτασης απαγόρευσης ταξιδιών σε συγκεκριμένα πρόσωπα (travel ban)
- Να ενισχυθούν περαιτέρω οι καταχωρήσεις για ενέργειες Τουρκίας σε θαλάσσιες ζώνες ΚΔ και Ελλάδας σε υφιστάμενο καθεστώς κυρώσεων κατά Τουρκίας.
Σύμφωνα με πληροφορίες της ιστοσελίδας alphanews.live ο Υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης επανέλαβε στη διάρκεια της συζήτησης πως δεν μπορεί η Ευρωπαϊκή Ένωση να υιοθετεί δύο μέτρα και δύο σταθμά ως προς το την υπεράσπιση των αρχών και αξιών της, εστιάζοντας στην απαίτηση του κ. Μπορέλ όπως υπάρξει στήριξη για επιβολή κυρώσεων για το ζήτημα της Λευκορωσίας. Ο κ. Χριστοδουλίδης εξέφρασε τη θέση ότι η Κύπρος είναι έτοιμη να συναινέσει σε κάτι τέτοιο αν υπάρξει αντίστοιχη υποστήριξη για πολιτική συμφωνία για άμεση υιοθέτηση των προτάσεων που υπέβαλε η Λευκωσία τον Ιούνιο για προσθήκη νέων ονομάτων στη λίστα κυρώσεων για τις παραβιάσεις της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ. Οι Υπουργοί Εξωτερικών επαναβεβαίωσαν την αλληλεγγύη τους προς την Ελλάδα και την Κύπρο και καλούν την Τουρκία να τερματίσει τις παράνομες ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο, σημειώνοντας ότι η αποχή Τουρκίας από μονομερείς ενέργειες είναι βασικό στοιχείο για την πρόοδο του διαλόγου.
