Ενδημικός και με επιδημικά ξεσπάσματα κατά τους χειμερινούς μήνες, αναμένεται να γίνει ο νέος κορωνοϊός, καθώς τους επόμενους μήνες αναμένεται η εξάλειψή του από ορισμένες μόνο χώρες, ενόσω θα συνεχίζεται η παρουσία του σε άλλες χώρες. Και όσο η παρουσία του συνεχίζεται, τόσο περισσότερο θα μεταλλάσσεται.
Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει άρθρο με θέμα την COVID – 19 το 2021 στο επιστημονικό περιοδικό JAMA, που επισημαίνει ότι η αβεβαιότητα από τον πανδημικό ιό θα συνεχίζεται, μέχρι να δοθούν πλήρως τεκμηριωμένες απαντήσεις για όλα τα ζητήματα που έχουν προκύψει από την πανδημία.
Το άρθρο έχει συλλέξει τα βασικότερα ερωτήματα που προκύπτουν και δίνει τις πιο επιστημονικά τεκμηριωμένες απαντήσεις – μέχρι στιγμής – για τα θέματα αυτά.
Ποιο εμβόλιο είναι καλύτερο και πώς πρέπει να χορηγείται;
Η απάντηση εδώ είναι ότι δεδομένου του περιορισμού αριθμού διαθέσιμων δόσεων, ο καθένας θα πρέπει να λάβει όποιο εμβόλιο είναι διαθέσιμο για την περίπτωσή του τη στιγμή που θα έρθει η σειρά του. Όμως σε επόμενο στάδιο, με αυξημένες ποσότητες εμβολίων, προτείνεται ένα μονοδοσικό εμβόλιο για αυτούς που δεν μπορούν να επιστρέφουν για δεύτερη δόση στις υπηρεσίες υγείας της περιοχής τους.
Προστατεύουν τα εμβόλια έναντι της μόλυνσης και αποτρέπουν τη μετάδοση;
Η ανάσχεση της μόλυνσης και της μετάδοσης του ιού από τα εμβόλια θεωρείται κρίσιμη για την διακοπή της πανδημίας, όμως κάτι τέτοιο δεν έχει αποδειχθεί σαφώς ακόμη, επειδή η μείωση των μολύνσεων μπορεί να αποδοθεί και σε άλλους παράγοντες. Συνήθως τα εμβόλια παρέχουν τέτοια προστασία, όμως μέχρι στιγμής δεν είναι γνωστή η έκταση της προστασίας που παρέχεται.
Πώς αντιμετωπίζονται καλύτερα οι ενδοιασμοί για εμβολιασμό;
Με την παροχή πληροφοριών για τον τρόπο που λειτουργεί η νέα τεχνολογία mRNA ή φορέα αδενοϊού, εξηγώντας ότι δεν επηρεάζει το γενετικό κώδικα του ανθρώπου, καθώς επίσης και αντιμετωπίζοντας τη λάθος πληροφόρηση και τις θεωρίες συνωμοσίας. Χρειάζεται επίσης και αντιμετώπιση των ενδοιασμών απέναντι στην ανασφάλεια του πληθυσμού απέναντι στο σύστημα υγείας, εξαιτίας προηγούμενης κακής αντιμετώπισης κατά την περίθαλψή τους.
Είναι αποτελεσματικά τα εμβόλια στις νέες μεταλλάξεις;
Όσο ο κοροναϊός συνεχίζει να εξαπλώνεται, μεταλλάξεις θα συμβαίνουν και καινούριες παραλλαγές θα εμφανίζονται. Ανάμεσα στις επικρατούσες παραλλαγές που κυκλοφορούν, διαπιστώθηκε ότι τα εμβόλια mRNA αντιμετωπίζουν τη βρετανική μετάλλαξη, αλλά είναι λιγότερο αποτελεσματικά στην νοτιοαφρικανική μετάλλαξη, κάτι που συνέβη και στο υπό δοκιμή εμβόλιο της Novavax, μειώνοντας την αποτελεσματικότητα από 89% σε 60%. (Σημειώνουμε ότι σύμφωνα με τις προδιαγραφές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, το όριο της αποτελεσματικότητας έχει τεθεί στο 50%).
Πόσος καιρός μεσολαβεί μεταξύ δόσεων; Μπορούν να αναμειχθούν οι δόσεις;
Για το εμβόλιο της Pfizer, ο μέγιστος χρόνος μέχρι τη δεύτερη δόση έχει οριστεί στις 6 εβδομάδες αντί των 12 που αποφάσισε το Ηνωμένο Βασίλειο με στόχο να αυξήσει τον αριθμό των εμβολιασθέντων πολιτών. Ο προβληματισμός εδώ αφορά το ενδεχόμενο ανάπτυξης νέων παραλλαγών. Δεν υπάρχουν δεδομένα αν κάποιος που έκανε την πρώτη δόση ενός εμβολίου, μπορεί να κάνει δεύτερη δόση από άλλο εμβόλιο, οπότε οι συστάσεις αφορούν τη δεύτερη δόση από το ίδιο εμβόλιο.
Τι γίνεται αν κάποιος κάνει μόνο μία δόση;
Δεν υπάρχει σχετική σύσταση, έστω κι αν έχει προϋπάρξει μόλυνση από τον ιό. Πριν τον εμβολιασμό θα πρέπει να υπάρχει έλεγχος του επιπέδου των αντισωμάτων από τη φυσική νόσηση. Σε κάθε περίπτωση μέχρι να υπάρξουν σαφή δεδομένα συνιστώνται οι δύο δόσεις.
Πόσο διαρκεί η ανοσία;
Τα εμβόλια αναπτύσσουν διάφορους μηχανισμούς προστασίας από τη λοίμωξη. Ο πρώτος είναι τα αντισώματα, ο δεύτερος μηχανισμός, η ανάπτυξη Τ κυττάρων μνήμης. Είναι άγνωστο πόσο διαρκεί η ανοσία, ενώ ενδέχεται να χρειαστούν αναμνηστικές δόσεις λόγω της εξέλιξης του ιού και της εμφάνισης νέων παραλλαγών.
